„Uchwałą Rady miasta Krakowa z dnia 13. lutego 1901 r. został wodociąg miejski w Krakowie dnia 14. lutego otwarty i do użytku publicznego oddany…”
Tekst oryginalny:
Sprawozdanie Zarządu Wodociągowego za rok 1901
Historia dziejów dobrej wody dla Krakowa jest długa, a jej początki sięgają 1901 roku. To właśnie wtedy został uruchomiony pierwszy wodociąg dostarczający wodę dla miasta. Sieć wodociągowa liczyła zaledwie 81 kilometrów, a wodę doprowadzano do 206 domowych urządzeń wodociągowych, przy liczbie ludności sięgającej około 85 tys. Powstanie wodociągu było jedną z największych i najkosztowniejszych inwestycji podjętych w tamtych czasach przez miasto.
Zanim w Krakowie powstał wodociąg z prawdziwego zdarzenia, miasto borykało się z rozmaitymi problemami, jak np. znalezienie odpowiednich źródeł mogących zapewnić wodę w dostatecznej ilości, czy wygospodarowanie wystarczającej ilości środków finansowych.
W XIX wieku Krakowianie zaopatrywali się w wodę ze studni, która w dużej mierze były skażona. Miasto nękały liczne epidemie, a średnia długość życia wynosiła zaledwie 30 lat. Już wtedy jasne było, że „nie ma też dziś najmniejszej wątpliwości, że zaopatrzenie miasta w dobrą i obfitą wodę jest najdzielniejszym środkiem zmniejszenia chorobliwości i śmiertelności z chorób zakaźnych w ogólności, a tem samem środkiem do przedłużenia średniego trwania życia ludzkiego” [Sprawa Wodociągowa Krakowska, 1887 r.].
Konieczność budowy wodociągu bardzo dobrze rozumiał Józef Dietl, z wykształcenia lekarz, który w 1866 roku został Prezydentem Miasta Krakowa. Postanowił uczynić miasto „czyste, zdrowe i ozdobne.” W 1870 roku na jego zlecenie powstał projekt „zaopatrzenia miasta i przedmieścia w wodę wiślaną do skrapiania ulic i do potrzeb domowych na wszystkich piętrach aż do poddasza, do potrzeb fabrycznych, szpitali i koszar, a wreszcie do ozdobienia miasta za pomocą 10 fontann” [Sprawozdanie z robót przygotowawczych dla zaopatrzenia Krakowa w wodę, 1872 r.]. Projekt spotkał się z dezaprobatą Rady Miasta, która obawiała się ogromnych kosztów. W uszach włodarzy na szczęście utkwiło mocno znamienne zdanie prezydenta Józefa Dietla: „Nie zrażajcie się, Panowie wielkimi kosztami, jakie pociągnie za sobą urządzenie wodociągu, bo koszta przeminą, korzyści zaś będą wieczne!”. Chociaż idea zawarta w tym zdaniu musiała trochę poczekać na realizację, to jednak w 1898 roku Rada Miasta podjęła niezwykle ważną uchwałę: „Postanawia się budowę wodociągu miejskiego pompowego o wydajności 16 000 m3 najwyższej dziennej dostawy (…) zasilanego wodą gruntową z terenów wodonośnych w Bielanach”. Ostatecznie wodociąg, zaprojektowany przez inż. Romana Ingardena oddano do użytku za kadencji prezydenta Józefa Friedleina, w dniu 14 lutego 1901 roku.
Dzisiaj, 118 lat później, Kraków to już milionowa aglomeracja, zużywająca ponad 50 milionów m3 wody. Sieć wodociągowa liczy ponad 2200 km i z roku na rok, wraz z rozwojem miasta wciąż jej przybywa. Codziennie cztery Zakłady Uzdatniania Wody Wodociągów Miasta Krakowa dostarczają mieszkańcom wodę najwyższej jakości.
